single page

درگذشت ببرک کارمل (۱۳ قوس ۱۳۷۵)

بَبرَک سیاست‌مدار کمونیست افغانستان، نظریه‌پرداز لنِنیست و از اعضای کمیته مرکزی حزب دمکراتیک خلق افغانستان بود. وی ریاست‌جمهوری افغانستان را در دهه ۱۹۸۰ میلادی بر عهده داشت.
ببرک کامل در ۱۶ جدی ۱۳۱۶ خورشیدی در کابل به دنیا آمد، در لیسه امانی در کابل درس خواند و در سال ۱۹۴۷ وارد دانشکده حقوق و علوم سیاسی پوهنتون کابل شد. اودر جدی ۱۳۴۳ با گروهی از همفکران خود، در جلسه ای در خانه شخصی نور محمد تره کی دست به تاسیس حزب دموکراتیک خلق افغانستان زد. هر چند در این جلسه تره کی به عنوان رهبر حزب برگزیده شد، اما کارمل به عنوان مهمترین نظریه پرداز آن شناخته می شد. بعدها وی در نخستین انتخابات پارلمانی پس از تصویب قانون اساسی ۱۳۴۳ به عضویت مجلس نمایندگان رسید.
کارمل پس از کودتای ۷ ثور به دلیل اختلاف بین حزبی با تره کی و امین از کشور خارج و در جدی ۱۳۵۸ همراه با قوای شوروی به افغانستان بازگشته و به عنوان رئیس جمهور قدرت را به دست گرفت.
کارمل در شش سالی که در این مقام بود کوشش کرد دست به اصلاحاتی در اهداف، برنامه ها و سیاست های حزب و نظام بزند و شورشهای مجاهدین را، که با حمایت گسترده کشورهای غربی و اسلامی به همراه بود، خاموش کند.
با رویکار آمدن میخائیل گورباچف به عنوان رئیس جمهوری شوروی سابق، سیاست های این کشور هم در مورد افغانستان تغییر کرد و مقدمات کنار زدن ببرک کارمل از قدرت هم در افغانستان آغاز شد.
کارمل در ثور ۱۳۶۵ خورشیدی از دبیر کلی حزب دموکراتیک خلق کنار زده شد و در عقرب همان سال توسط نجیب الله از ریاست جمهوری هم برکنار شد.
کارمل پس از استعفایش چند سال در ماسکو بود تا این که در سال ۱۳۷۱ تحت حمایت جنرال عبدالرشید دوستم به شمال افغانستان بازگشت، اما دیگر هرگز سهمی در سیاست پرآشوب کشور به دست نیاورد.
کارمل در سالهایی که در حیرتان در مرز با ازبکستان بود، به شدت منزوی بود و با جهان خارج از این شهرک ارتباط زیادی نداشت. کسانی که او را در این سالها دیده بودند می گویند او بسیار “خسته و درهم شکسته” بود.
او سالها در آن جا ماند و پیش از سفر آخر به ماسکو، دولت شوروی حتی به او ویزا نداده بود که به دیدار خانواده اش به ماسکو برود. کارمل پس از سقوط شوروی، زمانی که افغانستان در بحران داخلی فرو رفته بود، ویزا دریافت کرد و بار دیگر به ماسکو رفت.
او سرانجام در ۱۳ قوس ۱۳۷۵ در شهر ماسکو درگذشت و پیکر او را در شهرک بندری حیرتان، در شمال افغانستان به خاک سپردند.